Abdominal
aort anevrizması (AAA) nedir?
Vücudundaki ana kan damarı aorttur. Göğsünüzden
karnınıza ulaşan uzun bir kan damarıdır. Kalpten kanı vücudunun geri
kalanına taşır. Karnınızdaki aortun kısmı abdominal aort olarak
adlandırılır. Mide, pelvis ve bacaklarınıza kan sağlar.
Bazen kan damarı duvarının bir alanı zayıflar. Bir
balon gibi şişmeye ve anormal derecede büyük hale gelmeye
başlayabilir. Buna anevrizma denir. Eğer abdominal aortta bir
anevrizma oluşursa ve çok büyürse, aort yırtılabilir veya patlayabilir.
AAA belirtileri
Anevrizma geliştikçe, genellikle hiçbir semptom görülmez. Bu yıllarca yavaşça devam edebilir. Sıklıkla, AAA'lar yırtılmadıkça semptomlara neden olmazlar. sızıntı, yırtılma olursa, şu sorunları yaşayabilirsiniz:
-Karın, kasık, sırt, bacak veya kalçada ani ağrı
-mide bulantısı ve kusma
-karın kaslarınızda anormal sertlik
-idrara çıkma veya bağırsak hareketleriyle ilgili sorunlar
-nemli, terli bir cilt.
Bu belirtiler varsa, doktorunuzu veya 112 yi
arayın. Rüptüre bir AAA'dan iç kanama sizi şoka sokabilir. Şok hemen
tedavi edilmezse ölümcül olabilir.
AAA'ya
ne sebep olur?
Doktorlar tam olarak neyin AAA'ya sebep olduğunu
bilmiyorlar. Daha zayıf aort duvarları anevrizma şansınızı
arttırır. Aortun duvarlarını zayıflatabilecek birçok durum
vardır. Bunlar yaşlanma, sigara içimi ve yüksek tansiyonu
içerir. Aşağıdaki faktörlerden herhangi biri sizin için geçerliyse, AAA'ya
sahip olma riskiniz daha yüksektir.
- Erkek olmak Erkekler bir AAA geliştirmek için kadınlardan daha fazladır.
- Yaş. AAA'lar 65 yaş ve üstü kişilerde daha yaygındır.
- Özgeçmiş. Herhangi bir anevrizma geçirdiyseniz, AAA için daha büyük risk altındasınız demektir.
- Sigara içmek. Sigara içmek zarar verir ve aort duvarlarını zayıflatır.
- Yüksek tansiyon. Yüksek tansiyona sahip olmak aortun duvarlarını zayıflatır.
- Aile öyküsü. Aile üyelerinizde AAA varsa, daha yüksek risk altındasınız demektir. Ayrıca 65 yaşından önce bir AAA sorununuz olabilir..
AAA için daha yüksek bir riskiniz varsa veya belirtileriniz
varsa doktorunuzla konuşun.
AAA
nasıl teşhis edilir?
Doktorlar AAA'ları genellikle rutin bir
muayenede şans eseri bulurlar. Ayrıca, karnınızdaki ilgisiz ağrı da
dahil olmak üzere başka hastalıklar için testler yaparken onları
bulurlar. Doktorlar, 65 ila 75 yaşlarındaki hiç sigara içmemiş erkekler
için AAA taraması önermektedir.
Doktorunuz bir AAA'nız olduğunu tespit ederse ya da
düşünürse, test isteyebilir. Yaygın testler şunları içerir:
Ultrason veya ekokardiyogram - Bunlar,
vücudunuzun iç kısımlarını görüntülemek için ses dalgalarını kullanır.
Bilgisayarlı tomografi (CT) taraması - Bu
organlarınızı görüntülemek için X-ışınları kullanır. Boya damarlarınıza
enjekte edilir, böylece onları açıkça görebilir.
Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) - Bu test,
organlarınızın görüntülerini oluşturmak için mıknatıs ve radyo dalgaları
kullanır.
Anjiyografi - Bu test, atardamarlarınızın içine
bakmak için boya ve X-ışınları kullanır. Bu, doktorunuzun kan
damarlarınızda ne kadar hasar veya tıkanıklık olduğunu görmesine yardımcı
olabilir.
Doktorunuz bir AAA'nız olduğunu tespit ederse veya düşünürse,
tanı ve tedavi için başka bir uzmandan da yardım alabilir.
AAA
önlenebilir mi?
Bir AAA'nın oluşmasını her zaman önleyemezsiniz. Ancak,
riskinizi azaltmak için atabileceğiniz adımlar var. Bunlar şunları içerir:
- *Sigara içiyorsanız, sigara içmeyin veya sigarayı bırakmaya çalışın.
- *Sağlıklı diyetle beslen.
- *Fiziksel olarak aktif olun.
- *İlaç ile kontrol edilebilir yüksek tansiyon gibi koşulları iyileştirin.
- AAA tedavisi
Bir AAA tedavisi, büyüklüğüne bağlıdır. Anevrizmanız
küçük ise, tedavi edilmesine gerek olmayabilir. Doktorunuz sadece rutin
testler yaparak izleyebilir. Doktorunuz bunun için endişeleniyorsa, ilaç
reçete edebilir. Bunlar kan basıncını düşürmek veya kan damarlarını
rahatlatmak için kullanılabilir. Bu, AAA'nın yırtılmasını önlemeye
yardımcı olabilir.
Anevrizmanız büyükse veya hızlı büyüyorsa, büyük olasılıkla
ameliyat gerekecektir. AAA'ları çıkarmak veya onarmak için 2 ana ameliyat
türü vardır:
- Açık Abdominal cerrahi - Bu AAA için en sık yapılan ameliyat şeklidir. Cerrah karnınızda bir kesi yapacak. Anevrizmayı kaldıracaktır. Aortun çıkartılan kısmı, insan yapımı malzemeden yapılmış bir greft ile değiştirilir.
- Endovasküler onarım - Bu prosedürde doktor, güçlendirmek için aorta içine bir greft yerleştirir. Bacağınız aracılığıyla arterinize bir kateter (tüp) yerleştirir. Greft anevrizmadan geçirilecek ve genişleyecektir. Bu, aortun zayıf bölümünü güçlendirecek ve kanın normal şekilde akmasına izin verecektir. Bu, AAA'nın yırtılmasını önlemeye yardımcı olur.
Yapılacak ameliyat tipi birçok faktöre bağlıdır. Hangi
türün sizin için en uygun olduğu konusunda doktorunuzla konuşun.
AAA
ile yaşamak
AAA'nız varsa, düzenli tıbbi bakım almak
önemlidir. Doktorunuzu dinleyin ve tedavi planınızı takip edin. Ağır
nesneleri kaldırmaktan kaçınmanızı tavsiye edebilir. Kan basıncınızı
artırabilecek yüksek duygusal durumlardan veya krizlerden kaçınmaya
çalışın. Anevrizmanın patlamasını veya yırtılmasını önlemek için kendinize
iyi bakın.
Doktorunuza sormanız gereken sorular.
- Başka bir AAA sahibi olmaktan kaçınmak için yapabileceğim herhangi bir yaşam tarzı değişikliği var mı?
- Dikkatli beklemek güvenli mi? Bu süreçteAAA'nın patlaması riski nedir?
- İzlemesi gereken bir AAA başka sorunlara yol açabilir mi?
- Ağrım kötüleşirse ne yapmalıyım?
- Başka bir uzmanı ziyaret etmeli miyim?
·
AAA'larla ilgili daha fazla şey
öğrenebileceğimiz bir web sitesi var mı?
kaynaklar
- Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü, Anevrizma
- ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi, Aort Anevrizması
- Son güncelleme: 21 Haziran 2017
Bu bilgi genel bir bakış sağlar ve herkes için geçerli
olmayabilir. Bu bilgilerin sizin için geçerli olup olmadığını öğrenmek ve
bu konuda daha fazla bilgi edinmek için aile doktorunuzla konuşun.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder